Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Сілавікі прыйшлі зь ператрусам да бацькоў сябра Грамады, якую прызналі «экстрэмісцкім фармаваньнем»


Зьезд Беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі (Грамада). Менск, 2016
Зьезд Беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі (Грамада). Менск, 2016

Статус так званага «экстрэмісцкага фармаваньня» атрымала ўжо закрытая ўладамі Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя (Грамада).

Сілавікі прыйшлі зь ператрусам да бацькоў сябра Грамады, якую прызналі «экстрэмісцкім фармаваньнем», паведаміў тэлеграм канал партыі @BSDP_Hramada.

«Стала вядома аб першым візыце праваахоўнікаў да былога сябра БСДП, які знаходзіцца за мяжой. Раніцай 13 траўня супрацоўнікі ў цывільным завіталі да бацькоў актывіста. Папрасілі паказаць асабістыя рэчы.

У выніку забралі партыйны сьцяг, партыйны білет, перадвыбарчыя плякаты, буклеты, Статут партыі і іншую партыйную літаратуру».

Партыйная сымболіка Грамады з ружай прызнаная «экстрэмісцкай».

МУС Беларусі ўхваліла рашэньне ад 7 траўня 2025 году № 13ЭК «Аб прызнаньні групы грамадзян экстрэмісцкім фармаваньнем і забароне яго дзейнасьці».

У рашэньні заяўлена, што група грамадзян зь ліку стваральнікаў, кіраўнікоў і ўдзельнікаў «Беларускай сацыял-дэмакратычная партыі (Грамада)» нібыта ажыцьцяўляе экстрэмісцкую дзейнасьць.

У сувязі з гэтым згадваюцца палітыкі Ігар Барысаў, Ігар Маслоўскі і Ганна Канюс. У пералік нібыта экстрэмісцкіх уключаныя асабістыя і партыйныя акаўнты і рэсурсы ў мэсэнджарах і сацыяльных сетках, а таксама «лягатып у выглядзе схематычнай выявы ружы чырвонага колеру на белым фоне».

Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя (Грамада) існавала з 1991 году.

20 верасьня 2023 году Вярхоўны суд Рэспублікі Беларусь зьліквідаваў Беларускую сацыял-дэмакратычную партыю (Грамада). Перад гэтым Міністэрства юстыцыі адмовіла Беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі (Грамада) у рэгістрацыі.

Улады Беларусі выкарыстоўваюць абвінавачаньні ў экстрэмізьме для барацьбы з палітычнымі апанэнтамі.

Як рэжым Лукашэнкі выкарыстоўвае ярлык «экстрэмізму», каб душыць свабоду слова і змагацца з палітычнымі апанэнтамі

Пасьля сфальшаваных прэзыдэнцкіх выбараў 2020 году і сілавога здушэньня агульнанацыянальных пратэстаў аўтарытарны рэжым Аляксандра Лукашэнкі пачаў сыстэматычна выкарыстоўваць антыэкстрэмісцкае заканадаўства для барацьбы з іншадумствам, ліквідацыі незалежных мэдыя і перасьледу палітычных апанэнтаў.

Улады заблякавалі сайты незалежных мэдыя і спынілі публікацыю непадкантрольных друкаваных выданьняў, пазбавілі акрэдытацыі журналістаў іншаземных мэдыя і разграмілі офісы самых уплывовых СМІ. Сотні беларускіх рэпартэраў прайшлі праз арышты, дзясяткі застаюцца ў турмах. Усе незалежныя мэдыя, якія асьвятляюць грамадзка-палітычны парадак дня ў Беларусі, цяпер працуюць выключна з-за мяжы.

Ад 2021 году ўлады пачалі масава абвяшчаць вэб-сайты і асобныя ўліковыя запісы ў сацыяльных сетках незалежных мэдыя, палітычных і грамадзкіх арганізацый, ініцыятыў і проста блогераў «экстрэмісцкімі матэрыяламі», а іх аўтараў «экстрэмісцкімі фармаваньнямі» — часта без судовага разгляду.

Рэспубліканскі сьпіс экстрэмісцкіх матэрыялаў вядзе Міністэрства інфармацыі Беларусі. На дадзены момант у сьпісе на 1469 старонках пералічаны тысячы «экстрэмісцкіх матэрыялаў», за выкарыстаньне якіх прадугледжаная адказнасьць. У сьпісе — сайты, тэлеграм-каналы, акаўнты, старонкі ў сацыяльных сетках, відэаролікі і артыкулы ў інтэрнэце, маркі, значкі, CD-дыскі, а таксама кнігі, у тым ліку мастацкія.

На канец 2024 году больш за 6500 онлайн-рэсурсаў былі забароненыя такім чынам. За любое ангажаваньне з уключанымі ў экстрэмісцкі сьпіс рэсурсамі — ці гэта «падабайка», ці камэнтар, ці падпіска на канал — у Беларусі пагражае крымінальная адказнасьць. Удзел у «экстрэмісцкім фармаваньні» можа карацца турэмным зьняволеньнем да 10 гадоў.

Ужо тысячы беларусаў прайшлі праз штрафы, арышты і турэмнае зьняволеньне за «экстрэмізм».

Паводле ацэнкі Ўпраўленьня Вярхоўнага камісара ААН у правах чалавека, улады Беларусі «выкарыстоўваюць ярлык „экстрэмізм“ для падаўленьня іншадумства, адвольна клясыфікуючы дзеяньні, апісаныя як распаўсюд ілжывай інфармацыі, абразу службовых асобаў, дыскрэдытацыю інстытутаў, арганізацыю масавых беспарадкаў, заклікі да санкцый і распальваньне сацыяльнай варожасьці, як „экстрэмісцкія“, якія падлягаюць крымінальнаму перасьледу».


Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава
XS
SM
MD
LG